Başlıklar
Felsefe, Yunanca’da bilgelik sevgisi veya hikmet arayışı olarak anılan bir terimdir. İnsanların varlık, bilgi, adalet, doğruluk, güzellik, gerçek, akıl ve dil gibi konularla ilgili cevaplarını aramaya çalıştıkları soruları sormasına, felsefe yapmak denir. Felsefe yapan kişilere ise “filozof denir”. İşte felsefe nasıl yapılır, felsefenin anlamı nedir gibi soruların cevaplarını verdiğimiz yazımız..
Felsefe Nedir?
Felsefe nedir sorunu, başta Yunan olmak üzere dünyanın farklı kültürlerinde geçmiş 2500 yıldır düşünce dünyasının en temel sorunu olmuştur. Dolayısıyla da geçmişten günümüzde her kültürün, felsefe tarihi ayrı bir katkısı vardır. Felsefe, yani orijinal Yunanca ismiyle “philosophia”, Yunanca’da seviyorum, peşinden koşuyorum veya arıyorum anlamlarına gelen “phileo” ve bilgelik anlamına gelen “sophia” kelimelerinin birleşimiyle oluşur. Temel felsefe, zihinsel bir disiplin alanıdır. Kişinin hayat karşısında merak ve hayret duyması sonucunda ortaya çıkmaktadır. Felsefeyi felsefe yapan ana unsur da tam olarak budur. Merak etmek insanın en temel duygularından birisidir.
Aristoteles “insan doğal olarak bilmek ister” der. Felsefe de kişilerin, bilmeye olan açlık ihtiyacını karşılayan bir etkinliktir. Merak duygumuz, zihnimizin felsefe yapmasını mümkün hale getiren anahtar şeydir. Felsefe, sadece Yunan kültüründe olan bir terim değildir. Thales’ten çok önceleri bile çoğu insan; doğa, hayat ve evren üzerine düşünür ve tartışırlardı. Lakin bu alanlarla ilgili sordukları soruların cevaplarını mitolojilerde aramışlardı. Thales sonrası dönemde insanlar sistemli, tutarlı ve de en önemlisi cevaplarını mitolojide bulamayacakları soruları sormaya başladılar. İşte bu dönemden sonra insanlar her şeyi mitolojiye bağlamamaya başlamışlardı.
Filozof Kime Denir?
Filozof; merak ve hayret duygusu ile harekete geçen, siyaseti, sanatı, ahlakı, varlığı sorgulayarak düşünen, sorgulayan kişiye verilen sıfattır. İşte filozof nedir sorusunun cevabı tam olarak da budur. Günümüzde her ne kadar filozoflar için “boş düşünen, hayal dünyasında yaşayan kişi” gibi terimler kullanılsa da yıllar geçtikçe bu tabular yıkılmaya devam etmektedir. Bu tarz toplumların felsefeye karşı aldığı tavrın temelinde, insanoğluna yükledikleri dayanılmaz sorumluluk yükü yatmaktadır. Bu yük, tembel toplumlar için oldukça uğraş gerektiren bir iştir. Çünkü bir şeyi hemen kabul etmek işi kolaylaştırır, o işi sorgulamak ise işi zorlaştırır. Bu tarz tembel toplumlar da sorgulamak yerine bir şeyleri hemen kabul etmek isterler.
Felsefe Nasıl Yapılır?
Temelde felsefenin ne olduğunu bilmek kadar ne olmadığını bilmek de oldukça önemlidir. Böylelikle felsefeyi, diğer alanlarla karıştırma olasılığınız ortadan kalkar. İlk olarak felsefenin bir bilim olmadığını söyleyebiliriz. Çünkü bilimde, bir soru cevaplandıysa bu sorunun cevabı kesin net olmalıdır. Lakin aynı şeyi felsefe için söyleyemeyiz. Örneğin insanlara “Güneş Sistemi’mizde kaç gezegen var?” diye sorarsanız herkes aynı cevabı verecektir. Fakat insanlara “Ahlaklı insan kime denir?” gibi sorular sorarsanız mutlaka herkes farklı cevap verecektir. Felsefenin içerisinde yer alan alanlar şunlardır; varlık felsefesi, bilgi felsefesi, ahlak felsefesi, sanat felsefesi, siyaset felsefesi, bilim felsefesi, din felsefesi. İşte bu konular hakkında düşünürseniz yapmış olduğunuz şey felsefe yapmak oluyor.
Filozofların “Felsefe” hakkındaki görüşleri
Birçok farklı filozof, felsefenin ne olduğuna karar verirken bile felsefe yapmış ve her biri bu soruya farklı cevap vermişlerdir. Örneğin Sokrates felsefe için “Felsefe, bilmediğini bilmek”‘tir der. Bir başka filozof olan El Kindi ise “Felsefe, insanın gücü ölçüsünde varlığın hakikatini bilmesidir.” der. Descartes ise “Felsefe, bilgeliğini inceleme, bilgelik ise işlerimizde ölçülülüktür.” der. Ünlü filozoflardan birisi olan Augustinus ise “Felsefe, Tanrıyı bilmektir ve gerçek felsefe ile din özdeştir.” der. Epikuros ise “Felsefe, mutlu bir yaşam sağlamak için tutarlı eylemsel bir sistemdir.” der. Bir diğer filozof Abelardus da felsefe için “Felsefe, inanılanın inanılmaya değer olup olmadığını araştırmaktır.” der. Son olarak Akinolu Thomas ise “Felsefenin tanrıdır konusu. Tanrının kanıtlanmasıdır. demektedir. Yazdıklarımız dışında da pek çok filozof, felsefe nedir sorusuna farklı farklı cevaplar vermektedir. Felsefenin en güzel yanlarından birisi de işte tam olarak budur. Daha konunun başındayken bile konunun en dibine giriyoruz. “Felsefe” denilen terimi açıklamaya çalışırken bile yaptığımız şey aslında felsefe yapmak oluyor.
Muhtemelen İsimlerini Duyduğunuz Bazı Filozoflar
Konfüçyüs (M.Ö 551-479)
Sokrates (M.Ö 469-399)
İbn-i Sina (980-1037)
Aristoteles (M.Ö 384–322)
Platon (M.Ö 428-348)
Spinoza (1632-1677)
Immanuel Kant (1724-1804)
Sosyal Medyada Bizi Takip Edin
Facebook – Twitter – Instagram
